آموزش (regex)Regular Expressions | عبارات با قاعده در گوگل آنالیتیکس

امروز در ویکی دمی درمورد یکی از تخصصی ترین موضوعات گوگل آنالیتیکس به نام Regular Expression صحبت خواهیم کرد و آن را به صورت کامل به شما آموزش می دهیم. اگر با یک بار مطالعه آموزش regex حس کردید که هنوز بر موضوع Regular Expressions یا همان عبارات با قاعده تسلط ندارید، اصلاً نگران نباشید زیرا این موضوع نیازمند تمرین است.

این آموزش برای کسانی است که به ابزار گوگل آنالیتیکس تسلط دارند و برای گزارش گیری حرفه ای نیاز به regex دارند. اگر هنوز در این ابزار به تسلط نرسیده اید حتما مقاله آموزش جامع google analytics را مطالعه کنید و بعد به سراغ این مقاله بیاید. هم چنین اگر به دنبال دوره ای هستید که آنالیتیکس را از صفر به شما آموزش دهد، می توانید در دوره رایگان آموزش گوگل آنالیتیکس شرکت کنید.

Regular Expression یا RegEx چیست؟

«عبارات با قاعده و منظم» یا همان Regular Expressions که به طور خلاصه به آن RegEx هم می‌گویند، یکی از امکانات جالب گوگل آنالیتیکس است. هرچند ممکن است در ابتدا کمی گیج‌کننده به نظر برسد، اما وقتی که کار کردن با آن را یاد گرفتید، می‌بینید که چه راهکار مفید و قدرتمندی است. شاید کمی طول بکشد تا کاملا بر آن مسلط شوید ولی مطمئن باشید ارزشش را دارد.

Regular Expressions هم به درد بازاریاب‌ها می‌خورد و هم به درد افرادی که علایق فنی‌‌ تری دارند. وقتی از گوگل آنالیتیکس برای بررسی و تحلیل وبسایتتان استفاده می‌کنید، حتما سرو کارتان با عبارات با قاعده یا همان regex هم می‌افتد.

ما در آموزش regular expression، قدم به قدم برایتان توضیح می‌دهیم که عبارات منظم چیست و چگونه در گوگل آنالیتیکس از آنها استفاده کنید. با ما همراه باشید تا استاد Regular Expressions شوید!

نگاهی کلی به Regular Expressions یا عبارات یا قاعده

Regular Expressions یا «عبارات با قاعده» عبارت‌هایی هستند متشکل از کاراکترها و متا کاراکتر هایی که به کمک آنها می‌توانیم الگوهای مورد نظرمان را تعریف کنیم و از ‌آنها در گزارش‌گیری‌‌ ها و تحلیل‌های گوگل آنالیتیکس (google analytics) استفاده کنیم.

متاکاراکتر به کاراکترهایی گفته می‌شود که معنای خاصی در regex دارند. مانند:     ?,$,*, +, (), {}, …

در گوگل آنالیتیکس 13 عبارت منظم یا RegEx  وجود دارد. که این شامل ترکیب برخی از متداول‌ ترین این عبارات هم می‌شود. بعضی از آنها خیلی به ندرت ممکن است به کارتان بیایند و بعضی هم عصای دستتان هستند.

در این راهنما با مثال‌هایی کاربردی کمک می‌کنیم تا این مطلب کاملا برایتان روشن شود. با آموزش regex همراه باشید تا بتوانید تحلیل های خیلی قویی تر و حرفه ای تری در گوگل آنالیتیکس داشته باشید. این فهرست را با عباراتی شروع می‌کنیم که پرکاربردترند.

، پایپ (لوله) Pipe (|)

 ساده‌ترین متاکاراکتر مورد استفاد در عبارات با قاعده است، به معنی «یا».

مثال:

در این مورد با استفاده از متاکاراکتر (|) گزارش این دو صفحه‌ را گرفته‌ایم:  /ebooks/ و /tools/

البته توجه داشته باشید که این، صفحاتی را که حاوی این زیر دایرکتوری‌ها بودند هم دربرمی‌گیرد. بعداً برایتان می‌گوییم که چطور با استفاده از regular expressions به نتایج دقیق‌تری برسید.

 ، نقطه Dot (.)

نقطه نماینده هر کاراکتری است. مثل ژوکر در بازی ورق.

مثلا اگر آن را به این صورت، در عبارت .ook استفاده کنید می‌تواند تمام این کلمات را در بربگیرد:

book, took, look, cook , …

اما  ook را نه، چون خود نقطه جانشین یک کاراکتر است.

توجه داشته باشید که قدرت این متاکاراکتر در استفاده آن همراه با دیگر متاکاراکترهای RegEx  آشکار می‌شود.

 ، ستاره Asterisk (*)

نماد ستاره وقتی در عبارتی به کار رود، به معنی تکرار صفر یا چند باره‌ی کاراکتر قبلی‌اش است.

مثلا اگر به این صورت استفاده شود: boo*ks تمام این کلمات را دربرمی‌گیرد:

boks, books, boooks, booooks, …

توجه داشته باشید که قدرت و اهمیت متاکاراکتر ستاره زمانی دیده می‌شود که آن را همراه با متاکاراکتر نقطه به کار ببرید.

، نقطه ستارهDot-Asterisk (.*)

ترکیب نقطه و ستاره قطعا ترکیب بسیار مفید و کارآمدی است. و نماینده‌ی صفر یا چند کاراکتر تصادفی است. به عبارتی می‌تواند جانشین هر چیزی شود.

موارد زیادی پیش می‌آید که بخواهید از این ترکیب استفاده کنید.

مثلا فرض کنید شما وبسایتی دارید که در آن دوچرخه‌ مردانه، زنانه، و بچگانه می‌فروشید. و این سه دسته ‌بندی را در وبسایتتان دارید:

• /products/men/cycles/
• /products/women/cycles/
• /products/kids/cycles/

اگر به این صورت، از عبارت منظم نقطه ستاره استفاده کنید، گزارش مورد نظرتان در گوگل آنالیتیکس هر سه این دسته‌بندی‌ها را در بر می‌گیرد.

/products/.*/cycles/

توجه داشته باشید که پروسس کردن این regex مدتی طول می‌کشد پس از آن بیهوده و نابجا استفاده نکنید!

، بک اسلش Backslash (\)

بک اسلش یکی از عبارات منظم بسیار کاربردی است که حتما سرو کارتان به آن می‌افتد.

کاری که بک اسلش می‌کند این است که کاراکترهای خاص RegEx را تبدیل به کاراکترهای عادی می‌کند.

دو تا مثال برایتان بزنیم:

• Request URI = /gp/product/B009TGWVRG/ref=s9_nwrsa_gw_g318_i3\?pf_rd_m=ATVP
• IP address = 67\.172\.171\.105

مورد اول یک آدرس URL سایت آمازون است. همانطور که می‌بینید من قبل از علامت سوال (؟) یک بک اسلش (\) گذاشته ام و به این ترتیب علامت سوال را تبدیل به یک کاراکتر عادی کرده ام و تاثیرش را خنثی کرده‌ام. URLهای زیادی هستند که در آنها علامت سوال به کار رفته، برای همین است که بک اسلش زیاد به کارمان می‌آید.

مورد دوم یک IP آدرس است که شامل سه تا نقطه است. قبلا دیدیم که نقطه در regular expression نماینده یک کاراکتر تصادفی است. و در اینجا با استفاده از بک اسلش آن را تبدیل به یک نقطه عادی کرده‌ایم.

Caret (^) ، علامت کارِت

این متاکاراکتر RegEx هم بسیار کاربردی است. معنایش این است: شروع شود با…

برای مثال اگر از این عبارت استفاده شود: ^shoe

این موارد را در بر می‌گیرد: shoe, shoes, shoes for winter

اما اینها را شامل نمی‌شود: winter shoe ،winter shoes

 ، علامت دلارDollar sign ($)

حالا که فهمیدید کاراکتر کارت ^ چه می‌کند فهمیدن کار کاراکتر دلار راحت است. معنای دلار در regular expression این است: ختم شود به…

مثلا عبارت shoe$ عباراتی مانند shoe, winter shoe را شامل می‌شود اما winter shoes یا winter shoe guide را نه.

 ، علامت سوال Question mark (?)

علامت سوال در regex یعنی کاراکتر آخر می‌تواند هرچیزی باشد.

معمولا از این کاراکتر در مواقعی استفاده می‌‌کنیم که بخواهیم غلط‌ های تایپی احتمالی کاربران را هم پوشش دهیم. فرض کنیم فردی به نام Stefan مدیر شرکتی است به اسم Reggex. این شرکت یک کمپین تبلیغاتی پرداخت به ازای هر کلیک راه انداخته و حالا می‌خواهد در گوگل آنالیتیکس همه جستجوهایی که با اسم Stefan و اسم شرکت انجام شده را فیلتر کند.

با استفاده از کاراکتر علامت سوال خیلی راحت می‌توان این کار را انجام داد. به این صورت:

Steff?an|regg?ex

به این ترتیب در بررسی کمپین تبلیغاتی‌شان می‌توانند تمام کلمات کلیدی را که شامل stefan, steffan, reggex و regex می‌شود در نظر بگیرند. جالب است بدانید که چنین غلط‌های املایی در تایپ اسامی بسیار رایج تر از آن است که فکرش را می‌کنید.

Parentheses ()، پرانتز

پرانتز در اینجا هم نقشش مثل همان نقشی است که در ریاضی دارد. مثلا:

• 2 x 7 +13 = 27
• 2 x (7 + 13) = 40

شما با استفاده از پرانتز در واقع دو عدد داخل پرانتز را با هم یک گروه می‌کنید و بعد محاسبه را انجام می‌دهید.

خب حالا برگردیم به مثالی که قبلا هم برایتان زده بودیم. درباره شرکتی که دوچرخه می‌فروخت، و این دایرکتوری‌ها را داشت:

• /products/men/cycles/
• /products/women/cycles/
• /products/kids/cycles/

قبلا دیدیم که ترکیب دو کاراکتر نقطه و ستاره .*جایگزین هرچیزی می‌شود. حالا اگر بخواهید نتیجه مورد نظرتان صد در صد همان چیزی باشد که می‌خواهید می‌توانید از این ترکیب RegEx استفاده کنید:

^/products/(men|women|kids)/cycles/$

خب این شد یک چیزی!

• URLهای درخواستی تان آنهایی هستند که با /products شروع می‌شوند با cycles/ تمام می‌شوند.
• دایرکتوری وسطی می‌تواند هر یک از کلمات men ,women, kids باشد.

همانطور که می‌بینید هرچه بیشتر درباره کاربرد عبارات منظم یا همان Regular Expressions در گوگل آنالیتیکس بدانید سریع‌تر و دقیق‌تر می‌توانید به نتایج موردنظرتان دست یابید.

خب فقط چهار کاراکتر دیگر باقی مانده:

 ، علامت کروشه Square brackets ([ ])

علامت کروشه به شما کمک می‌کند که لیست‌هایی ساده ایجاد کنید. برای مثال [aeo] در ترکیب با کاراکترهای دیگر مثل  t[aeo]p این کلمات را دربرمی‌گیرد: tap, tep و top .

نکته: اگر کروشه را همراه با خط تیره (-) استفاده کنید می‌توانید لیست‌های خیلی مفیدی بسازید.

Dashes (-) ، خط تیره

با استفاده از خط تیره می‌توانید لیست‌هایی پیشرفته‌تر بسازید. بخصوص اگر از کروشه هم کمک بگیرید.

• [a-z]  تمام حروف کوچک الفبا را در برمی‌گیرد.
• [A-Z] تمام حروف بزرگ الفبا را در برمی‌گیرد.
• [0-9] همه اعداد را دربر می‌گیرد.
• [a-zA-Z0-9] همه حروف کوچک و بزرگ و اعداد را دربرمی‌گیرد.

یک مثال بزنیم:

جیک مدیرمحصول کفش‌های نایکی سری Air max است و می‌خواهد بیشتر بفروشد!

او می‌خواهد هم وضعیت فروش کفش‌های امسال را بررسی کند و هم چند سال قبل را.

• Nike Air Max 2012
• Nike Air Max 2013
• Nike Air Max 2014
• Nike Air Max 2015

در گوگل آنالیتیکس می‌توانید خیلی راحت این محصولات را فیلتر کنید، فقط کافیست از این عبارات منظم یا همان RegEx استفاده کنید:

[Nike Air Max 201[2-5

با استفاده از این RegEx هم می‌توانید همین کار را بکنید:

(Nike Air Max 201(2|3|4|5

هر دوی این عبارات هر چهار موردی را که می‌خواهیم نتیجه می‌دهند و جیک می‌تواند خیلی راحت وضعیت خط تولیدش را بررسی کند.

Plus sign (+) ، علامت جمع

علامت جمع در RegEx جایگزین یک یا چند کاراکتر قبل از خودش است. خیلی پرکاربرد نیست ولی به هر حال خوب است بدانیم چنین چیزی هم هست!

مثال: hello+ این موارد را در برمی‌گیرد: hello, helloo, hellooo, helloooo

Curly brackets ({ }) ، علامت آکولاد

خب این هم آخرین متاکاراکتر در RegEx. این یکی کمی توضیحش سخت‌تر است، برای همین آن را با دو تا مثال برایتان توضیح می‌دهیم.

• {1,2} یعنی آخرین آیتمی که قبل از آکولاد آمده حداقل یکبار و حداکثر دوبار تکرار شود.
• {2} یعنی آخرین آیتمی که قبل از آکولاد آمده 2 بار تکرار شود.

مثال اول: حالت  اول را در مورد دامنه‌ای از آدرس‌های IP در RegEx به کار برده ایم:

77.120.120.0 تا  77.120.120.99 -> ^77\.120\.120\.[0–9]{1,2}$

مثال دوم را که البته کم کاربردتر است در مورد کدپستی به کار برده ایم:

عبارت 12[0–9]{3} این کدپستی‌ها را شامل می‌شود: 12xxx

که در آن دو عدد اول 1 و 2 هستند و پس از آن سه عدد تصادفی بین 0 تا 9 قرار می‌گیرد.

5 کاربرد مهم عبارات منظم یا Regular expressions در گوگل آنالیتیکس

فکر می‌کنیم تا الان دیگر شما هم به این نتیجه رسیده باشید که عبارات منظم یا RegEx امکانی مفید در گوگل آنالیتیکس است. برای اینکه در این زمینه مطمئن‌تر شوید 5 موقعیت را مثال می‌زنیم که استفاده از Reguar expressions برایتان ضروری است.

استفاده از عبارات منظم در بخش فیلترهای جداول

الان دیگر این امکان در گوگل آنالیتیکس ایجاد شده که در فیلترهای جداول (table filters) از RegEx استفاده کنید. این امکان بسیار کاربردی است مخصوصا وقتی که بخواهید داده‌های بخصوصی را در گزارشی استاندارد یا سفارشی بررسی کنید.

برای مثال، فرض کنید می‌خواهیم صفحه ای را که با /google-analytics شروع می‌شود فیلتر کنیم. کار خیلی راحتی است و لازم هم نیست به بخش فیلترهای پیشرفته برویم.

اگر کار با عبارات منظم یا Regular Expressions را بلد باشید می‌توانید این کار را در یک لحظه انجام ‌دهید.

شما می‌توانید عبارات منظم را هم در گزارش تمام صفحات و هم برای هر گروه مشخصی از محتوایتان به کار ببرید.

 استفاده از عبارات منظم در ایجاد فیلتر

قبلا در مثال‌های مختلفی که در این مقاله برایتان زدیم، استفاده از عبارات منظم در بعضی فیلترها را به شما نشان دادیم.

اگر مطمئن نیستید که ترکیب فیلتر موردنظرتان با عبارات منظمی که استفاده کرده‌اید چه نتیجه‌ای می‌دهد، از یک نمایش آزمایشی (test view) استفاده کنید.

 استفاده از عبارات منظم در تعیین هدف (goal)

در حال حاضر در گوگل آنالیتیکس می‌توانیم 4 نوع هدف تعیین کنیم:

• Destination : مقصد
• Duration : مدت زمان حضور کاربران
• Pages/Screen per session : تعداد صفحات بازدید شده
• Event : رویداد

در بخش اهداف مربوط به مقاصد destination goals عبارات منظم خیلی به کار می‌آید. مثلا خیلی وقت‌ها پیش می‌آید که در صفحه تشکر یک هدف پارامترهای پرسشی یا شماره سفارش هست که خیلی شبیه صفحات دیگر است و در بررسی آنها در گوگل آنالیتیکس عبارات با قاعده یا Regular Expressions به کمک مان می‌آید.

بیشتر بخوانید: آموزش ایجاد goal در گوگل آنالیتیکس

 تعریف گام‌های مربوط به Funnel ها

همان‌طور که در اسکرین ‌شات بالا دیدید یک کادر مخصوص هست که با انتخاب آن می‌توانید تا 20 گام funnel تعیین کنید. البته امیدوارم واقعا مجبور نباشید این‌ همه گام تعریف کنید. چون در این‌ صورت نرخ تبدیل (conversion rate) شما تقریبا نزدیک صفر خواهد شد!

به هر حال، همانطور که در مورد صفحه تشکر گفتیم، عبارات منظم یا RegEx در تعیین گام‌های funnel در گوگل آنالیتیکس هم به کار می‌آیند.

 ایجاد بخش یا Segment

گزارش‌های گوگل آنالیتیکس به طور پیش فرض روی All Sessions تنظیم شده است.

اما به دلایل زیادی ممکن است بخواهید بررسی‌های دقیق‌تر و عمیق‌تری انجام دهید.

برای بخش‌بندی فوری و موقتی پیشنهاد می‌کنم از بخش Segments استفاده کنید.

اگر در کار با عبارات با قاعده مسلط باشید خیلی راحت‌تر می‌توانید بخش‌بندی‌های خاص خودتان را انجام دهید.

تستر‌ها یا آزمایشگرهای Regular Expressions

چه تازه با مفهوم عبارات منظم آشنا شده باشید چه کاربر حرفه‌ای گوگل آنالیتیکس باشید، توصیه می‌کنیم RegEx ای را که تعریف کرده‌اید اول امتحان کنید.

دو روش خیلی خوب برای این کار هست:

• با استفاده از فیلترهای جداول (Table filters) می‌توانید ببینید که آیا با این عبارتی که نوشتید نتیجه موردنظرتان را می‌گیرید یا نه.
• با استفاده از ابزارهای آنلاین آزمایش RegEx مانند (RegEx tester by ActualMetrics) یا com

خب، امیدواریم که آموزش regular expression ویکی ‌دمی برای یادگیری مفهوم عبارات با قاعده یا Regular Expressions برایتان مفید و راهگشا بوده باشد. اگر در این زمینه سوال یا ابهامی داشتید در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناسان ویکی ‌دمی راهنمایی ‌تان کنند.